ประชุมพระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงบริหารราชการแผ่นดิน ภาคที่ ๑ 

272 

ประชุมพระราชหัตเลขา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงบริหารราชการแผ่นดิน ภาคที่ 1 ระหว่าง พ.ศ.2424 ถึง พ.ศ. 2435 เนื้อหากล่าวถึงคดีความต่างๆ ที่เกิดขึ้น เช่น คดีลักขโมยวัวควายของราษฎร คดีทะเลาะวิวาทในโรงหวย คดีทำร้ายร่างกายจนถึงขั้นเสียชีวิต เป็นต้น โดยที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ทรงรับเรื่องทั้งหมดและรับสั่งให้ขุนนางที่ทำหน้าที่รับผิดชอบในคดีความต่าง ๆ นั้นเป็นผู้ตัดสินคดี และมีรับสั่งให้เมื่อมีการตัดสินคดีความแล้วเสร็จก็ให้ส่งรายงานถวายแด่พระองค์ด้วย แต่ก็มีคดีความบางกรณีที่พระองค์ทรงเป็นผู้ตัดสินด้วยพระองค์เอง