ไทยดีโคตร

อักษรไทยมาจากไหน

สุจิตต์ วงษ์เทศ. อักษรไทยมาจากไหน. กรุงเทพฯ:มติชน, 2548.

ที่มาของอักษรไทย อักษรไทยไม่ได้เกิดจากปาฏิหาริย์ การประดิษฐ์คิดค้นของใครคนใดคนหนึ่งเพียงคนเดียว และเป็นไปไม่ได้ที่จะเกิดมีขึ้นในปีหนึ่งปีใดเพียงปีเดียว แต่อักษรไทยต้องเกิดจากความจำเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งในสังคม ด้วยพลังผลักดันของศาสนา-การเมือง และวัฒนธรรมของสังคมในสยามประเทศเป็นระยะเวลายาวนานมากก่อนเป็นอักษรไทย โดยวิธีดัดแปลงจากอักษรที่มีอยู่ก่อนและใช้กันมาก่อนอย่างคุ้นเคย

ปราสาทขอมในดินแดนไทย

รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. ปราสาทขอมในดินแดนไทย. กรุงเทพฯ:มติชน, 2551.

ปราสาทขอมมักทำด้วยหิน ไม่ว่าจะเป็นหินทรายหรือหินแลง ดังนั้นจึงนิยมเรียกกันว่าปราสาทหิน แต่ปราสาทบางองค์อาจใช้อิจเป็นวัสดุหลักก็ได้ ปราสาทขอมเป็นต้นแบบแรงบันดาลใจให้แก่การสร้างพระปรางค์ในศิลปะอยุธยา แล้วเป็นประเพณีสืบทอดต่อมายังสมัยรัตนโกสินทร์

พัฒนาของลายไทย:กระหนกกับเอกลักษณ์ไทย

สันติ เล็กสุขุม. พัฒนาของลายไทย:กระหนกกับเอกลักษณ์ไทย. กรุงเทพฯ:เมืองโบราณ, 2553.     

ลายไทย-ลายกระหนก งดงามชวนมองทั้งที่คุ้นเคยจนเจตนา ด้วยลักษณะซ้ำๆก็มีความหลากหลายอยู่ด้วย กล่าวอีกอย่างว่าคือความยืดหยุ่นที่มีกฎเกณฑ์กำกับอยู่และเพราะความเป็นเอกลักษณ์ในการประดับมักอยู่ได้กับทุกที่ทุกโอกาส จึงสอดคล้องกับที่นิยมกันเสมอว่า สังคมไทยเป็นสังคมที่มีความยืดหยุ่นเป็นลักษณะพิเศษ ด้วยเหตุนี้ ” ลายไทย-ลายกระหนกจึงเป็นเสมือนภาพสะท้อนสังคมไทย”

ศักดิ์ชัย สายสิงห์. เจดีย์ในประเทศไทย.  กรุงเทพฯ:เมืองโบราณ, 2560.

เจดีย์ในประเทศไทย:รูปแบบ พัฒนาการ และพลังศรัทธาเป็นผลงานที่เกิดขึ้นจากความสนใจที่มีมายาวนานของ ศาสตราจารย์ ดร. ศักดิ์ชัย ท่านได้อุตสาหะค้นคว้าและวิเคราะห์เรื่องราวของเจดีย์ในศิลปะไทย พร้อมข้อมูลภาพถ่ายและภาพลายเส้นเจดีย์รูปแบบต่างๆจำนวนมาก เล่มนี้ได้รวบรวมรูปแบบเรื่องราวของเจดีย์ได้ครบถ้วนสมบูรณ์และเชื่อมโยงสู่ความเข้าใจในใจคุณค่าและความหมายของงานพุทธศิลป์ไทย

พัฒนาการของอักษรไทย

พัฒนาการของอักษรไทย.  กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์พระพุทธศาสนา, 2556.

อักษรไทย มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาอันยาวนาน โดยเริ่มจากวิวัฒนาการของอักษรภาพ อักษรแทนความคิดและอักษรเสียงผ่านกาลเวลาหลายศตวรรษ จนพัฒนาการเป็นอักษรไทย ทั้งนี้ด้วยพระปรีชาชาญของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช กษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัยที่ทรงประดิษฐ์อักษรไทยขึ้น เพื่อเป็นเครื่องมือสำหรับการสื่อสาร การบันทึกสรรพวิชา ความรู้ วิถีชีวิต ภูมิปัญญา เป็นการแสดงให้เห็นถึงอารยธรรมไทยที่ได้รับการสร้างสรรค์ สั่งสม และสืบทอดผ่านอักษรไทยมาอย่างยาวนานเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและสมบัติอันล้ำค่าของชาติ

ศิลปกรรมงานช่างวัดอรุณราชวราราม

ศานติ ภักดีคำ. ศิลปกรรมงานช่างวัดอรุณราชวราราม. กรุงเทพฯ :บาบาน่า สตูดิโอ, 2557.

ว่าด้วยเรื่องการประดับตกแต่งส่วนต่าง ๆ ที่เป็นองค์ประกอบของพุทธสถาปัตยกรรมในวัดอรุณ  ทั้งในเชิงการออกแบบและเทคนิควิธีของงานช่างไทย บนกระบวนการสร้างสรรค์ทางด้านประณีตศิลป์แขนงสำคัญ ที่ประกอบด้วยงานเครื่องไม้ เครื่องปูน เครื่องกระเบื้อง และเครื่องศิลา ซึ่งปรากฏให้เห็นบนชุดสถาปัตยกรรมสำคัญ ได้แก่ หมู่พระปรางค์ พระมณฑปทิศ พระอุโบสถ พระวิหาร ระเบียงคด มณฑปพระพุทธบาท เจดีย์ราย ตลอดจนพื้นที่บริเวณต่าง ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง เป็นการผสมผสานกันในเชิงกระบวนงานช่างระหว่างวิถีไทย – จีน – เทศ เกิดเป็นความงาม ทั้งในมิติทางความสุนทรีย์ด้านศิลปกรรมที่รองรับแนวคิดเรื่องจักรวาลวิทยา รวมถึงความเป็นเอกภาพในชั้นเชิงการออกแบบสถาปัตยกรรมไทยของสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จนกลายเป็นแบบแผนสำคัญทางศิลปกรรมที่เป็นต้นแบบให้กับพระอารามอื่น ๆ

คติสัญลักษณ์และการออกแบบวัดอรุณราชวราราม

ชาตรี ประกิตนนทการ. คติสัญลักษณ์และการออกแบบวัดอรุณราชวราราม. กรุงเทพฯ :อมรินทร์พริ้น

           ติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, 2556.

วัดอรุณราชวราราม เป็นวัดที่มีความเป็นมาเก่าแก่ยาวนานตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา และเป็นวัดหลวงที่มีความสำคัญมากในประวัติศาสตร์สังคมไทย วัดอรุณราชวราราม เป็นแหล่งรวบรวมงานศิลปะและ สถาปัตยกรรมที่สำคัญหลายชิ้น นับตั้งแต่ปลายสมัยกรุงศรีอยุธยาจนถึงยุครัตนโกสินทร์ หนังสือเล่มนี้ ได้นำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการออกแบบทางสถาปัตยกรรม ที่มีรากฐานของแนวความคิดมาจากคติความเชื่อในคัมภีร์ไตรภูมิโลกวินิจฉัย อันเป็นบริบททางพระพุทธศาสนา ภายใต้สาระในเชิงอุดมคติที่มีโครงสร้างทางจักรวาลวิทยาแบบมิติใหม่ โดยสะท้อนผ่านแบบแผนของระบบสัญลักษณ์ที่ปรากฏบนระเบียบวิธีการจัดวางแผนผังรูปลักษณ์อาคาร ตลอดจนองค์ประกอบต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงถึงกันจนปรากฏเป็นเอกภาพโดยรวมที่สมบูรณ์

พัฒนาการพระปรางค์ในสยามประเทศ

ศานติ ภักดีคำ. พัฒนาการพระปรางค์ในสยามประเทศ. กรุงเทพฯ:บาบาน่า สตูดิโอ, 2554.

พระปรางค์ เป็นอาคารทรงสูงที่ตั้งอยู่ตรงกลางของศาสนสถานของฮินดูหรือพุทธสถานในศาสนาพุทธ ใช้เป็นที่ประดิษฐานเทพต่าง ๆ ของฮินดูหรือพระพุทธรูป หนังสือเล่มนี้ ได้รวบรวมความรู้เกี่ยวกับพัฒนาการของแบบอย่างพระปรางค์ในประเทศไทยด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นทางด้านประวัติศาสตร์ ศิลปะ สถาปัตยกรรม ศิลปกรรม ตลอดจนคติความเชื่อในการสร้างพระปรางค์ขึ้น โดยสอดแทรกข้อสังเกตและวิเคราะห์เชิงวิชาการไว้เป็นเกร็ดความรู้ อีกทั้งมีการนำเสนอภาพประกอบ ภาพลายเส้น และภาพสามมิติของพระปรางค์ในมุมมองที่ไม่เคยมีมาก่อน เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาค้นคว้าแก่นักวิชาการ นักศึกษา และผู้ที่สนใจทั่วไป

สถาปัตยกรรมในประเทศไทย

นารถ โพธิประสาท. สถาปัตยกรรมในประเทศไทย. พระนคร:โรงพิมพ์บริษัทไทยวิทยุ จำกัด, 2514.

สถาปัตยกรรมในประเทศไทย” เล่มนี้ เรียบเรียงขึ้นโดยท่านอาจารย์นารถ โพธิประสาท ตั้งแต่ปี พ.ศ.2487 และจัดพิมพ์ขึ้นใน พ.ศ.2489 โดยที่ขณะนั้นท่านอาจารย์นารถดำรงตำแหน่งหัวหน้ากองสถาปัตยกรรม กรมโยธาเทศบาล ในสมัยของรัฐบาลจอมพล ป.พิบูลสงคราม ควบคู่ไปกับการสอนที่คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สถาปัตยกรรมในประเทศไทย จึงเป็นทั้งตำราเรียนสำหรับนิสิตนักศึกษา และเป็นความรู้ทั่วไปสำหรับสถาปนิกและประชาชน ให้มีความรู้ความเข้าใจในภาพรวมของประวัติศาสตร์ของสถาปัตยกรรมในประเทศไทย นับแต่อดีตจวบจนปัจจุบัน มีเนื้อหาที่กระชับ ประกอบกับภาพถ่าย แผนที่ และแบบสถาปัตยกรรมจำนวนมาก ที่ท่านอาจารย์นารถ ได้อุตสาหะรวบรวมจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อเป็นพื้นฐานความรู้เกี่ยวกับความรุ่งเรืองของมรดกสถาปัตยกรรมของไทย ตั้งแต่สมัยทวาราวดีสืบมาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นแรงบันดาลใจให้สถาปนิกไทยในปัจจุบันและอนาคตสร้างสรรค์ผลงานสถาปัตยกรรมต่อไป

สถาปัตยกรรมแบบตะวันตกในสยามสมัยรัชกาลที่4 พ.ศ.2480

สมชาติ จึงสิริอารักษ์. สถาปัตยกรรมแบบตะวันตกในสยามสมัยรัชกาลที่4 พ.ศ.2480. กรุงเทพฯ:

         คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2553.

ข้อมูลรูปธรรมของอาคารและวิถีชีวิตในอาคารที่เป็นนามธรรมนำไปสู่การตีความในลักษณะ วิเคราะห์ วิจารณ์ เพื่อหาความเชื่อมโยงของสองประเด็นข้างต้น เพื่ออธิบายสังคมและสถาปัตยกรรมของสยามที่เปลี่ยนไป และความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรม-สถาปัตยกรรมระหว่างสยามกับสังคมสากล