เป็นหนังสือที่ได้รับการจัดพิมพ์ขึ้นอันเนื่องในโอกาสจะครบรอบวันประสูติ ปีที่ ๑๐๐ ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่สิ้นพระชนม์ไปเมื่อวันที่ ๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๖ จัดพิมพ์โดย องค์การค้าคุรุสภา โดยหนังสือชุด ‘สาสน์สมเด็จ’ นี้จะมีเนื้อหาเกี่ยวกับคำโต้ตอบวิจารณ์และคำอธิบายเกี่ยวกับวิทยาการต่างๆเช่น ประวัติศาสตร์ โบราณคดี วรรณคดี ฯลฯ ระหว่างสมเด็จ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ โดยในเล่มที่ ๑๒ นี้จะเป็นเนื้อหาที่เขียนขึ้นในช่วงตั้งแต่วันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๘๐ ไปจนถึงวันที่ ๑๔ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๑ (นับวันปีใหม่แบบเดิม คือตามแบบจันทรคติหรือขึ้นวันสงกรานต์)