เป็นหนังสือที่ได้รับการจัดพิมพ์โดยองค์การค้าคุรุสภา มีเนื้อหาเกี่ยวกับประวัติของเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี เมื่อครั้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นแม่ทัพฝ่ายเหนือ ไปปราบกบฏฮ่อ ครั้งที่ ๑ ในช่วง พ.ศ. ๒๔๒๘ ถึง พ.ศ. ๒๔๒๙ (ที่ปรากฏในหนังสือเล่ม ๒) และมีเล่าย้อนความไปถึงการปราบกบฏฮ่อในช่วง พ.ศ. ๒๔๑๘ ดังที่มีแจ้งอยู่ในราชกิจจานุเบกษาเล่มที่ ๑ อีกด้วย