หนังสือคู่มือประกอบนิทรรศการ "ข้าว เกลือ โลหะ" ในงานเทศกาลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ Museum Festival 2015 นี้ ได้จัดทำขึ้นเพื่อเผยแพร่ข้อมูลความรู้จากนิทรรศการสู่สาธารณะชน โดยมุ่งหวังเพื่อสร้างความเข้าใจในประวัติศาสตร์ซึ่งเป็นรากลึกของภูมิภาค ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์จนถึงปัจจุบัน รวมถึงวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยนำเสนอเป็นประเด็นหลักซึ่งมี "ข้าว เกลือ โลหะ" เป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างชุมชนและสังคมของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

หนังสือ แนะนำพิพิธภัณฑ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ว่าด้วยเรื่องการแนะนำพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่มีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเน้นพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับ "ข้าว เกลือ โลหะ" ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นวัฒนธรรมอีสาน หากลองค้นคว้า ค้นหา ผู้อ่านจะพบรากลึกของวัฒนธรรมที่ซ่อนตัวอยู่ตามพิพิธภัณฑ์ต่างๆ เหล่านี้

หนังสือคู่มือเล่มนี้เกี่ยวกับ จุดกําเนิดกรุงเทพมหานครเริ่มต้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ เป็นเวลา 200 กว่าปีมาแล้วที่พื้นที่ราบลุ่มแม่นํ้าเจ้าพระยาใจกลางเมืองหลวงเป็นศูนย์กลาง ชาติสยาม ทั้งพระราชวัง วัดวาอาราม อาคารราชการ โรงเรียน และสถานที่ เก่าแก่สําคัญต่างๆ ได้รับการวางผังเมืองให้เป็นรากฐานของประเทศ แม้บางกอกเติบโตขยายใหญ่นอกเกาะรัตนโกสินทร์มากมาย แต่พื้นที่ เมืองเก่าแห่งนี้ยังอบอวลด้วยเสน่ห์ประวัติศาสตร์ ผสานกับความเปลี่ยนแปลง ตามกาลเวลา ชุมชนในเกาะต่างปรับตัวอ้าแขนต้อนรับผู้มาเยือนในฐานะ สถานที่ท่องเที่ยวที่ห้ามพลาดของประเทศไทย ไม่ว่าจะคุ้นเคยกับเมืองเก่า หรือรู้จักพื้นที่เพียงผิวเผิน ขอเชิญเรียนรู้ เกาะรัตนโกสินทร์ในมุมมองใหม่ ผ่าน 20 เส้นทางท่องเที่ยวหลากหลาย ตั้งแต่ โบราณสถาน พิพิธภัณฑ์ ร้านค้า ร้านอาหาร งานศิลปะ พื้นที่สาธารณะ และ พื้นที่สีเขียว รวมทั้งหมด 200 แห่ง ที่จะทําให้คุณเห็นทุกมิติของหัวใจ เมืองหลวงซึ่งเปี่ยมด้วยชีวิตชีวาตลอดมา

หนังสือเล่มจัดทำขึ้นเนื่องในนิทรรศการที่มีชื่อว่า “พม่าระยะประชิด” ซึ่งจัดทำขึ้นในบริบทของการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ซึ่งในทางเศษฐกิจประเทศไทยจำเป็นต้องพึ่งพาแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านใกล้ชิดอย่างเมียนมา โดยในมิติสังคมวัฒนธรรมแล้ว เรากลับรู้จักเพื่อนบ้านของเราน้อยมาก ทั้งๆ ที่ไทยและเมียนมามีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกันมาช้านาน และเมียนมาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของเราอย่างที่หลายคนอาจนึกไม่ถึง