หนังสือเล่มนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับความเป็นมาของพื้นที่สาธารณะในยุโรป อเมริกา และในประเทศไทย ชวนให้ครุ่นคิดเกี่ยวกับปฏิสัมพันธ์ระหว่างรัฐและสังคมที่เปลี่ยนแปลงกับการกำหนดความหมายและวิธีใช้สอยพื้นที่สาธารณะ ริเริ่มการถกเถียงโต้แย้งเกี่ยวกับอำนาจที่กำหนดพื้นที่และอำนาจของพื้นที่ที่กำหนดวิถีชีวิตผู้คน และเปิดประเด็นความสัมพันธ์ระหว่างความคิด และประสบการณ์เชิงสุนทรีย์กับการออกแบบที่ไม่ได้จำกัดเพียงเรื่องประโยชน์ใช้สอย

หนังสือถกเถียงเรื่องคุณค่า เป็นผลงานวิจัยในโครงการ “ถกเถียงเรื่องคุณค่า” ภายใต้ชุดโครงการเวทีวิจัยมนุษยศาสตร์ไทย ซึ่งวิเคราะห์และแจกแจงให้เห็นกระบวนวิธีถกเถียงเรื่องความแตกต่างเชิงคุณค่าที่ปรากฏในงานวรรณกรรม ประวัติศาสตร์ ปรัชญาและศาสนาตามประเด็นที่คัดสรร เพื่อให้สังคมไทยได้เรียนรู้การ “ฟัง” เหตุผลของคู่ตรงข้าม และรู้จักการถกเถียง ที่ไม่นำไปสู่ความขัดแย้งและความรุนแรง

ธรรมเนียมการปลงศพมีมาแต่สมัยสุวรรณภูมิ เป็นการระลึกถึงผู้วายชนม์ที่ได้ถอดดวงจิตออกเดินทางไปสู่ภพภูมิใหม่ แสดงให้เห็นถึงพลังสำคัญที่ครอบทับจิตใจมนุษย์ คือ “ความรักและความผูกพัน” ของผู้ยังดำรงอยู่ที่มีต่อชีวิตอันเป็นที่รักที่จากไป ผ่านการจัดพิธีกรรมอันทรงพลังในการส่งบุคคลผู้เป็นที่รักให้เดินทางไปสู่ภพภูมิใหม่ จากธรรมเนียมการปลงศพ สู่งานพระราชพิธีอันเกี่ยวเนื่องกับ “งานพระเมรุ” ในช่วงสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ โดยรวบรวมธรรมเนียมพระบรมศพ สถาปัตยกรรมพระเมรุมาศ และวัฒนธรรมร่วมในสุวรรณภูมิ ซึ่งไม่เพียงนำเสนอแค่พระราชพิธีกษัตริย์เท่านั้น หากแต่ยังขยายประเด็นไปถึงสังคมพหุวัฒนรรมทุกพื้นที่ของอุษาคเนย์ด้วย จึงสมบูรณ์ทั้งเชิงกว้างคือ “พื้นที่อุษาคเนย์” และเชิงลึกคือ “งานพระเมรุ”

นำเสนอบันทึกเหตุการณ์การส่งทหารไทยไปร่วมรวบในสงครามโลกครั้งที่ 1 ณ ทวีปยุโรป ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) รายละเอียดเกี่ยวกับการฝึกศึกษาของทหารไทยก่อนเข้าสู่ยุทธภูมิ การปฏิบัติการในแนวรบ ผลของการรบ จนกระทั่งทหารไทยเดินทางกลับประเทศไทยเมื่อสงครามยุติลง และได้รวบรวมแผนที่ และภาพประกอบที่เกี่ยวข้องกับภารกิจของทหารไทยในสงครามโลกครั้งที่ 1.

บทความคัดสรรของ 4 อาจารย์โบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ในวาระเกษียณอายุราชการของอาจารย์ทั้ง 4 ท่านเพื่อเป็นการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการโบราณคดีเฉพาะด้าน ได้แก่เรื่อง พิพิธภัณฑสถานวิทยา คลองท่อม : แหล่งอุตสาหกรรมทำลูกปัด สถานีขนถ่ายสินค้าสมัยโบราณบนชายฝั่งทะเลอันดามัน ศรีจนศะ หรือ จนศะปุระ : ข้อสันนิษฐานเก่า-ใหม่ และความเชื่อเกี่ยวกับ นก ปลา และเรือ ที่แฝงเร้นอยู่ในภาพเขียนสีบนผนังหิน

จารึกวัดโพธิ์ : มรดกความทรงจำแห่งโลก เป็นหนังสือที่รวบรวมบทความต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับวัดโพธิ์และจารึกวัดโพธิ์ ตลอดจนแผนการดำเนินงานสำรวจและจัดทำทะเบียน รวมทั้งการอนุรักษ์และเผยแพร่จารึกวัดโพธิ์ ซึ่งแสดงถึงคุณค่าและความสำคัญของมรดกภูมิปัญญาไทย

นำเสนอเรื่องราว ในระดับที่เป็น “อารยะ” ของแหล่งเตาพะเยาที่เวียงบัวให้คนไทยได้รับรู้และชื่นชม ทั้งอารยะที่เป็นมรดกตกทอดมาจากอดีต และอารยะที่เกิดขึ้นในการวิจัยและพัฒนา รวมไว้อยู่ในพิพิธภัณฑ์เตาเผาโบราณบ้านบัว ภายในเล่มมีแผนที่หรือรูปภาพประกอบเนื้อหา และมีเนื้อหาตั้งแต่ประวัติความเป็นมาของพิพิธภัณฑ์ การทำมาหากินของชาวบ้าน ประเพณี พิธีกรรม วัฒนธรรมชุมชน โบราณคดีชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน และความประทับใจของฅนที่เคยไปบ้านบัว

เป็นการรวบรวมนำเอกสารและบทสัมภาษณ์คนเก่าคนแก่ มาประมวลและนำเสนอ มีเนื้อหาเกี่ยวกับเมืองกรุงเทพฯ ในอดีต ที่มีความสวยงาม เป็นแหล่งชุมชนที่มีเรื่องราวเล่าขาน ประวัติความเป็นมาอย่างมากมาย ให้ความรู้สึกเป็น “มหานครอมรรัตนโกสินทร์” เรียงลำดับจากย่านเก่ากลางเมือง แล้วขยายออกไปสู่ชานเมือง และรวบรวมเรื่องที่มีสถานที่อยู่ใกล้เคียงกันไว้ด้วยกัน เพื่อให้มองเห็นภาพได้ง่ายขึ้น ก่อนความเป็นนครแห่งเทพจะมลายไปอย่างสิ้นเชิงเหมือนในปัจจุบัน

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งอยู่ในความดูแลของกรมศิลปากร มีหน้าที่เก็บรักษา จัดแสดง และเผยแพร่ความรู้ทางด้านศิลปะ ประวัติศาสตร์และโบราณคดีของชาติ รวมถึงจัดแสดงเครื่องทองกรุงพระปรางค์ วัดราชบูรณะ กรมศิลปากรจึงได้จัดพิมพ์คู่มือ “นำชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา” ขึ้นมาเพื่อเป็นแนวทางในการศึกษาอ้างอิง ศิลปะ โบราณคดีและประวัติศาสตร์กรุงศรีอยุธยา.